1.1 Emozioak, sentimenduak eta identitate profesionala eta pertsonala.

  EMOZIOAK,SENTIMENDUAK ETA IDENTITATE PROFESIONALA ETA PERTSONALA

Antonio Damasio neurologoak, bere bizitza osoan zehar, emozioak kognizioaren atal bat direla esaten zuen. Argi azaltzen zituen gaur egun pentsatzen den araberako aurkako teoria bat. Antonio Damasioren iritziz emozioak ez dituzte erabakietan parte hartzen. Hau da, emozioak berak ez dira pertsona bat iritziz aldatzen duen eragin nagusia. Gainera, emozioen klazifikazioa azaldu egin zuen. Antonioren emozioen klasifikazioaren arabera, hasi beino lehen, emozio primario batzuk daude. Huaek emozio sinpleenak eta txikitatik izaten ditugun emozioak dira (alaitasuna, tristura, haserrea, etab.).Hauekin, emozioen egitura on bat sortuko dugu txikitatik eta emozio primario hauetatik beste emozio desberdinak sortuko dira, Antoniok hauei emozio sekundarioak. Hauek askoz komplexuagoak izango dira eta sozialki garatzen diren emozi mota batzuk dira (lotsa, bekaizkeria, errudutasuna, etab.).

"Cuando la conciencia está alerta, los sentimientos tienen su unfluecia máxima y los individuos son capaces también de reflexionar y planear. Tienen un medio para controlar la tiranía omnipresente de la emoción: se llama razón. Paradójicamente, las energías de la razón aún necesitan emoción, lo que significa que la fuerza controladora de la razón es a menudo modesta"

Aspalditik ikusi egin zen, emozioen garapen egoki bat eta emozioak irakasteko modu eraginkor bat ezinbestekoa dela hezkuntza arloan. Gainera, subjektua zenbat eta txikiagoa izan, orduan eta garratzitsuagoa izango da emozioen kontrol on bat garatzea. Horretarako, gure gizartearen gaur egungoko hezkuntza sistema, haur txikietan, enfasi handiagoa egin beharko luke haurren garapen emozionalean. Gainera, emozien garapena, haurretan moldagarriagoa da. Aro honetan gertatzen den emozioen garapenaren ondorioz gizarte berri bat sortuko dugu, hau da, oso garrantzitsua izango da txikitatik emozioen garapen on bat garatzea gizartearen gizaki helduak garatzen ari garelako.

"Nuestra capacidad para funcionar intelectualmente depende mucho de nuestro estado emocional. Cuando estamos preocupados, nuestra mente está literalmente ocupada con algo y no tenemos espacio para prestar atención, asimilar y escuchar cualquier otra cosa. Cando estamos asustados, es más probable que cometamos errores.  Cuando nos sentimos incompetentes, tenderemos a abandonar la tarea, en vez de luchar para llevarla a cabo".(Salzberger-Wittenberg, 1996, p. 81)

Salzberger-ek, amozioen garratzia ikusgarri utzi egin zuen. Emozioen kontrol egoki bat eramateko gai ez bagara, gure bizitzako arlo guztietan eraginak izango ditu. Emozioen kudeaketa eraginkora, ezinbestekoa da eraginkorrak izateko, bai lanetan, ikasketetan, gure pentsamenduak eta iritsiak kudeatzeko, etab. 

Hau ondo garatzeko irakasleen umeen emozioak identifikatzeko gaitasuna ezinbestekoa izango da. Argi azaldu egin zituen Hargreaves, ikastetxeetan gertatzen ziren kasu argi batzuk. Irakasleak daukaten emozio identifikazio txar edo ez eraginkor honen ondorioz, ikasle adituak dirudienak bakarrik azpertuta daude, etsaituta dirudieten ikasleek, bakarrik lotsatuta edo larrituta daude haien arrakasta izateko ezgaitasunarengatik.

Antonio Damasiok azaldu zuenaren aurka, ikusi ahal dugu emozioak, gure bizitzako hainbat alderdietan eragina dutela. Lehenik eta behin, emozioak, motibazioan eragina izango dute. Emozioak edozein motibazio motaren oinarriak izango dira, motibazio bai negatiboa, bai positiboa bada. Emozioen kudeaketa eraginkor baten ondorioz, emozio guztiak erabiliak izango lirateke motibazioa lortzeko. Emozioen kudeaketa, erabaki egokiak aukeratzeko baliabidea emango du. Erabakien aukeraketarako garratzitsua izango da emozioak ondo erabiltzea eta ez aukeraketa prozesuaren kanpo utzi hauek ezinbestekoak baitira. Emozioen erabilera hau, besteekin konektatzeko aukera emango digu eta honen adibide argia enpatia izango lirateke. Gure emozio propioak erabiltzeko, kudeatzeko eta identifikatzeko gai bagara, askoz errazagoa izango lirateke besteen emozioak ulertzeko gaitasuna garatzea. Ezinbestekoa da gure burua ulertzea besteen emozioak ulertu ahal izateko.

Argi ikusi behar dugu, emozioen garapen on bat lortzeko haurretan ezinbestekoa izango dela irakasleen aditasuna gai honetan.

"El modo en el que los maestros forman sus identidades profesionales está influido tanto por lo que sienten de sí mismos como por lo que sienten de sus alumnos. Su identidad profesional les ayuda a situarse en relación con sus alumnos y a hacer ajustes adecuados y eficaces en su práctica y sus creencias sobre los estudiantes y su compromiso con ellos." (James-Wilson)

Honekin batera, hauek dira gure emozioak duten garratziaren zenbait adibideak egunero. Hauek guztiak kudeatzeko eta eraginkortzeko gaitasuna ezinbestekoa izango da eraginkortasun zientzifikoa eta zehatza bilatzen dugunean. Hala eta guztiz ere, kasu batzuetan, non emozioen kudeaketa hau oso txarto garatua dagoenean, erabilgarria izango lirateke, psikologo edo adituen irutzia jasatea. Guzti honen ondorioz esan ahal dugu emozioak gure bizitzan pentsatzen duguna baino garrantzia handiagoa daukate.

Bilbiografia

Mundo Psicologos.(2019). La importancia de las emociones:¿Cómo nos afectan?https://www.mundopsicologos.com/articulos/la-importancia-de-las-emociones

Day, C. (2006). Emociones, sentimientos e identidad personal y profesional. En C. Day, Pasión por enseñar (pp. 59-76). Madrid: Narcea.